Enerzijds kan je naar de geslachtsopeningen van de kreeft kijken, hetgeen de meest betrouwbare methode is, anderzijds kunnen ook secundaire uiterlijke kenmerken helpen om het verschil te zien tussen man en vrouw.
Even een samenvatting aan de hand van beeldmateriaal:
Rivierkreeften uit de Australische regio:
Bij alle kreeften van het geslacht Cherax kan je het verschil tussen man en vrouw zien door naar de plaats tye zoeken waar de geslachtsopeningen (ook gonoporen genoemd) gelegen zijn.
Bij mannetjes bevinden de gonoporen zich aan de basis van het vijfde paar poten (laatste paar), bij vrouwtjes is dit aan de basis van het derde paar (tweede paar looppoten, scharen = eerste paar).
Bij één bepaald subgenus van het geslacht Cherax (subg. astaconephrops) hebben de mannetjes aan de buitenkant van de scharen een plek waar de schaal lokaal ontkalkt is, deze zachte plek voelt rubberachtig aan en is vaak rood of oranje gekleurd, soms ook wit of geelachtig van kleur. Bij de volwassen mannetjes zijn de scharen doorgaans veel groter en forser van bouw dan bij de vrouwtjes, dit geldt voor alle kreeftensoorten. Deze secundaire kenmerken ontwikkelen zich in de loop van de groei en zijn soms niet merkbaar bij zeer jonge dieren.
Rivierkreeften uit de Europese en Noord-Amerikaanse regio:
De geslachtsopeningen bevinden zich op dezelfde plaats als bij de rivierkreeften uit de Australische regio, bijkomend zijn bij de mannetjes het eerste paar zwempootjes erg groot en naar voren toe tegen de buik geklapt. Deze gonopoden spelen een rol bij de voortplanting. Vrouwtjes hebben dit niet, bij rivierkreeften uit Noord-Amerika hebben de vrouwtjes wel nog een Annulus ventralis, een ringvormig orgaan dat zich aan de buikzijde bevindt, tussen de looppoten in.
Bij volwassen kreeften zijn de secundaire geslachtskenmerken ook duidelijk zichtbaar, mannetjes hebben grotere en forsere scharen en een kort en gedrongen achterlijf, terwijl de vrouwtjes kleinere scharen hebben en een breed achterlijf (om de eitjes te kunnen dragen).
Een uitzondering, de marmerkreeft:
De marmerkreeft (Procambarus sp.) is de enige rivierkreeft die zich via parthenogenese (maagdelijke vermeerdering) voortplant. Bij deze soort zijn enkel vrouwtjes bekend.
Nog enkele foto's om te oefenen:
Geschreven door Xavier Vermeersch.
licht geweest . en blijven ze op zwart 